Rozwód i separacja - podstawowe różnice.

      Kiedy małżeństwo przeżywa poważny kryzys i partnerzy nie widzą możliwości kontynuowania wspólnego pożycia, w ich głowach nieodzownie pojawia się pytanie: co dalej – separacja czy rozwód?
 
      Zastanawiając się, czy wybrać rozwód czy też separację, należy zdawać sobie sprawę z podstawowej różnicy dzielącej te dwie instytucje. Skutkiem rozwodu jest definitywne ustanie małżeństwa, które po prostu przestaje istnieć. Po orzeczeniu przez sąd rozwodu oboje byli małżonkowie mogą ponownie wziąć ślub. Separacja polega natomiast na uchyleniu przez sąd  wspólnoty małżeńskiej, jednak bez prawa wstępowania przez małżonków w nowy związek małżeński. Orzeczenie separacji jest odwracalne. Małżeństwo nadal istnieje i na zgodne żądanie partnerów sąd może orzec o zniesieniu stanu separacji. Sądownie orzeczona separacja nie wyłącza oczywiście możliwości późniejszego wniesienia pozwu rozwodowego.
 
      Zarówno w przypadku rozwodu jak i orzeczenia separacji przez sąd między małżonkami ustaje ustrój wspólny majątkowej małżeńskiej oraz nie dziedziczą oni po sobie.
 

      Należy pamiętać, że między małżonkami rozwiedzionymi oraz pozostającymi w separacji prawnej (orzeczonej przez sąd) istnieje w określonych przypadkach obowiązek alimentacyjny. Jednak obowiązek płacenia małżonkowi alimentów po rozwodzie jest w pewnych przypadkach ograniczony do okresu pięcioletniego. W przypadku separacji takie ograniczenie czasowe wspomnianego obowiązku nie istnieje.

 
      Małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Po orzeczeniu rozwodu, na małżonkach, wskazany wyżej obowiązek nie ciąży w żadnych okolicznościach.
 
      W przypadku orzeczenia rozwodu, w ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia, małżonek, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa. Natomiast po orzeczeniu separacji małżonek nie ma takiej możliwości – zatrzymuje nazwisko, jakie nabył przy zawarciu małżeństwa
 
Kiedy sąd może orzec rozwód a kiedy separację?
 
      Do orzeczenia separacji wystarczające jest wykazanie zupełnego rozkładu pożycia miedzy małżonkami, rozumianego jako rozpad więzi fizycznej, duchowej i gospodarczej między nimi.
 
      Aby otrzymać orzeczenie rozwodowe należy natomiast udowodnić, że opisany wyżej rozkład pożycia ma charakter trwały, a więc brak jest widoków na to, że małżonkowie nawiążą wzajemne pożycie, co z pewnością jest trudniejsze, niż wykazanie wyłącznie zupełnego rozkładu pożycia. 

      Jeżeli chodzi o zakres orzeczenia sądowego w przedmiocie rozwodu czy separacji jest bardzo podobny. W obu sytuacjach sąd w wyroku rozstrzyga o: 

natomiast może orzec o:

      Zarówno w przypadku rozwodu i separacji sąd zobowiązany jest wskazać, który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Sąd może od tego odstąpić jedynie na zgodne żądanie małżonków.

 
      Rozwód co do zasady nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny. Przy separacji takie ograniczenie nie występuje. Sąd orzeknie separację nawet jeżeli występuje o nią małżonek wyłącznie winny.
 
      Jeżeli jeden z małżonków żąda rozwodu a drugi separacji to sąd orzeknie rozwód, jeżeli jego żądanie będzie uzasadnione. Jednak jeżeli z jakiegoś powodu orzeczenie rozwodu będzie niedopuszczalne, sąd orzeknie wówczas separację (jeżeli jej żądanie będzie uzasadnione).